Sokół PZL 45

Opis

Od ok. 1935 r. (wg [6]- od końca 1936 r.) inż. Kazimierz Korsak pracował nad projektem lekkiego samolotu myśliwskiego PZL-45 ”Sokół” zdolnego do działania z małych lotnisk, odznaczającego się dużą zwrotnością i prędkością wznoszenia. W 1937 r. nadano ostatecznie projektowanemu myśliwcowi standardową formę dolnopłata z podwoziem stałym. Proponowano inne układy aerodynamiczne, min. ze śmigłem pchającym i dwubelkowym kadłubem, ale nie zyskały one uznania Dowództwa Lotnictwa. Napęd stanowił silnik: PZL-WS ”Foka” lub Ranger V-770 oba o mocy 309 kW (420 KM), lub mocniejszy Ranger o mocy 368 kW (500 KM). Do napędu prototypu wybrany został silnik Ranger o mocy 309 kW (420 KM). Dla samolotów seryjnych silnik nie został wówczas wybrany. PZL-45 został określony jako samolot myśliwski niskiego pułapu (do 1500 m) z przeznaczeniem do zwalczania samolotów współpracy, tj. liniowych i towarzyszących.

Jesienią 1937 r. zdecydowano się na zastosowanie silnika Gnôme-Rhône 14M ”Mars”. Zastosowanie większego, cięższego i mocniejszego silnika od poprzednich, spowodowało konieczność opracowania projektu nowego samolotu.

W sierpniu 1937 r. został utworzony zespół mający opracować projekt konstrukcyjny (wg [3]- projekt realizowany był od wiosny 1937 r.). Na początku 1938 r. prace zostały przerwane. W kwietniu 1938 r. K. Korsak powtórnie utworzył zespół konstrukcyjny. W połowie 1938 r. przystąpiono do prac nad nowym projektem wstępnym. Samolot zachował ten sam ogólny układ aerodynamiczny. Zmianie uległ napęd i usterzenie pionowe, a poziome usztywniono zastrzałem. Otrzymując nowy mocny silnik ze sprężarką lekki płatowiec nabierał cech właściwych samolotowi pościgowemu. W tej sytuacji opracowano projekt w dwóch wersjach: a) szybkiej i mniej zwrotnej, czyli pościgowej, b) mniej szybkiej, ale bardziej zwrotnej, czyli myśliwskiej. Makieta została wykonana na początku lutego 1939 r. Projekt konstrukcyjny opracowywano sukcesywnie, rozpoczynając w międzyczasie budowę prototypu. Dokumentację techniczną ukończono w czerwcu 1939 r. Problem sprawiała dostawa silników Gnôme-Rhône14M05 ”Mars”, które były niekompletne i nie nadawały się do natychmiastowego użycia.

Historia bojowa

Pod koniec sierpnia 1939 r. budowa kadłuba była znacznie zaawansowana, a stopień realizacji prototypu określano na 50% (wg [6]- prototyp PZL-45/1 stał na warsztacie, oczkując na silnik i instalacje). Oblotu prototypu PZL-45/1 oczekiwano na początku 1940 r. (wg [6]- na przełomie października i listopada 1939 r.). Termin skierowania do służby przewidywano na przełomie lat 1941/1942.

Dążąc do zwiększenia prędkości max myśliwca PZL decyduje się drugi prototyp PZL-45 wykonać z podwoziem wciąganym w locie. Rozważano też zastosowanie silnika Bristol ”Mercury VIII”. Dalsze prace nad samolotem przerwał wybuch II wojny światowej. Prototyp uległ zniszczeniu w wytwórni na Okęciu. Wg [6]- w chwili wybuchu wojny chciano produkcję wersji seryjnej PZL-45A umieścić w Podlaskiej Wytwórni Samolotów. Konkurencyjnymi projektami były RWD-25 i PWS-42.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dolnopłat o konstrukcji całkowicie metalowej.
Płat eliptyczny, trójdzielny. Środkowa część płata integralna z kadłubem, dwudźwigarowa. Skrzydła zewnętrzne półskorupowe, z dźwigarem kesonowym. Na częściach zewnętrznych płata lotki i klapy szczelinowe, na części środkowej płata klapy krokodylowe. Lotki kryte blachą.
Kadłub półskorupowy o przekroju jajowym (w przedniej części ostrym czubkiem zwrócony do góry, w tylnej- ostrym czubkiem do dołu) z pokryciem o podwójnej krzywiźnie. Kabina zakryta.
Statecznik poziomy wolnonośny Statecznik pionowy integralny z kadłubem. Stery kryte blachą.
Podwozie klasyczne stałe.

Uzbrojenie:

4 stałe karabiny maszynowe PWU FK wz 36 kal. 7,92 mm, z tego 2 zsynchronizowane i 2 skrzydłowe.

Wyposażenie:

radiostacja pokładowa Walter Irka, celownik przeziernikowy.

Silnik:
W projekcie PZL-45 z 1937 r. rozpatrywano możliwość zastosowania silników rzędowych w układzie odwróconego V PZL-WS ”Foka” i amerykańskiego Ranger V-770 oba o mocy 309 kW (420 KM) lub mocniejszego Ranger o mocy 368 kW (500 KM).
W projekcie PZL-45/1 z 1939 r. miał być zastosowany silnik w układzie podwójnej gwiazdy Gnôme-Rhône 14M05 ”Mars” o mocy nominalnej 486 kW (660 KM) i mocy max 537 kW (730 KM).

Dane techniczne PZL-45 z 1937 r.:
Rozpiętość- 9,03 m, długość- 5,86 m, wysokość- 1,9 m, powierzchnia nośna 14,3 m2.
Masa własna- ok. 700 kg, masa całkowita- 1400 kg.
Osiągi:
Silnik PZL-WS ”Foka”: prędkość max- 450 km/h.
Silnik Ranger V-770: prędkość max- 430-440 km/h, wznoszenie- 11,0-15,0 m/s, pułap- 6600-7600 m.
Silnik Ranger o mocy 368 kW (500 KM): prędkość max- 480-482 km/h, wznoszenie- 14,0-18,3 m/s, pułap- 8250-9250 m.

Dane techniczne PZL-45 z 1939 r. (wg [1]):
Rozpiętość- 12,14 m, długość- 7,88 m, wysokość- 2,55 m, powierzchnia nośna- ok. 23 (wg [6]- ok. 20,0) m2.
Masa własna- ok. 1500 kg, masa użyteczna- ok. 450 kg, masa całkowita- 1950 kg.
Prędkość max- ok. 420-430 km/h, prędkość minimalna- (wg [6]- 95) km/h, wznoszenie- (wg [6]- 10,0) m/s, pułap- (wg [6]- ok. 8000) m, zasięg- (wg [6]- 450) km.

No Comments so far

Jump into a conversation

No Comments Yet!

You can be the one to start a conversation.

Your data will be safe!Your e-mail address will not be published. Also other data will not be shared with third person.