Karaś PZL P-23B

Opis

Na zamówienie lotnictwa wojskowego inż. Stanisław Prauss,  przy współpracy dr  inż. Franciszka Misztala, zaprojektował samolot rozpoznawczo-bombowy PZL-23 ”Karaś”. W samolocie tym została zastosowana kesonowa konstrukcja skrzydła projektu dr  inż. Misztala, wypróbowana uprzednio na PZL-19. Cechą charakterystyczną samolotu była umieszczona pod kadłubem gondola strzelecko-bombardierska zwana ”kołyską”, która zawierała z przodu stanowisko bombardierskie, a z tyłu strzeleckie. ”Karaś”, był samolotem nowoczesnym, bardzo dobrze dopracowanym i starannie ukształtowanym. Pierwszy prototyp PZL P-23/I został oblatany w sierpniu 1934 r. Pierwszy seryjny egzemplarz PZL-23A ”Karaś” został oblatany w czerwcu 1936 r. Produkcję tych samolotów uruchomiono na początku 1937 r. Pierwszy oddany został 1.03.1937 r., a ostatni 15.03.1938 r. Razem zbudowano 253 egz. z tego: 3 prototypy, 40 PZL-23A i 210 PZL-23B.

Historia bojowa

W Kampanii Wrześniowej ”Karasie” były wykorzystane zarówno do bombardowania, jak i rozpoznania. Ataki bombowe przeprowadzano przeciw kolumnom i zgrupowaniom wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Najpoważniejszymi ich akcjami było bombardowanie niemieckich kolumn pancernych pod Radomskiem, Pułtuskiem i Różanem. ”Karasie” z lotnictwa armijnego przeprowadzały loty rozpoznawcze na rzecz swoich związków operacyjnych. Razem ”Karasie” z Brygady Bombowej wykonały 186 lotów bojowych, zrzucając 64 ton bomb, a Karasie z lotnictwa armijnego 258 lotów rozpoznawczych i innych (w tym 12 bombowych) zrzucając 25 ton bomb. Ogółem zrzucono na nieprzyjaciela 89 ton bomb (wszystkie dane wg [1]). W walkach wzięło udział 166 ”Karasi” (wg [1], natomiast wg [3]- 120), z których 146 (wg [1], natomiast wg [3]- 112) uległo zniszczeniu. Żaden inny typ samolotu nie poniósł tak dużych strat w Wojnie Obronnej 1939 roku. W ręce Niemców dostało się kilkanaście uszkodzonych ”Karasi”, którzy nie wykazali nimi zainteresowania. ”Karasie” były jedynymi polskimi samolotami bojowymi, które w ZSRR zakwalifikowano jako sprzęt przydatny dla tamtejszych eskadr bombowych. Do Rumunii ewakuowano 20 w wersjach PZL-23A i PZL-23B (wg [1], natomiast wg [2] i [3]- 11 PZL-23B oraz 20 samolotów PZL-23A). Rumunia bezprawnie włączyli ”Karasie” do swojego lotnictwa. Weszły na wyposażenie w 73 eskadrze bombowej lekkiej 6 pułku lotniczego. Po ataku na ZSSR wykorzystane były w walkach w Besarabii, nad Dniestrem oraz w Odessie i pod Stalingradem. W połowie 1943 r. zostały wycofane do II linii. W 1944 r. sformowano z nich eskadrę przeznaczoną do nocnych nalotów nękających. Bardzo wyeksploatowane uległy kasacji w pierwszych latach po zakończeniu wojny.

Konstrukcja:
Trzymiejscowy dolnopłat wolnonośny o konstrukcji metalowej.
Płat nośny trójdzielny, duralowy. Skrzydło środkowe o konstrukcji dwudźwigarowej, skrzydła zewnętrzne z kesonem Misztala. Pokrycie blachą duralową.
Kadłub półskorupowy, podłużnicowo-wręgowy, pokryty gładką blachą duralową. Podkadłubowa gondola stanowiła integralną część konstrukcji kadłuba. Kabiny pilota i obserwatora zakryte, kabina strzelca odkryta.
Usterzenie wolnonośne, półskorupowe, pokrycie z gładkiej blachy duralowej.
Podwozie klasyczne stałe.

Uzbrojenie:

1 stałe karabin maszynowy pilota PWU FK wz. 33 kal. 7,92 mm i 2 ruchome karabiny maszynowe Vickers wz. F kal. 7,92 mm w górnym i dolnym stanowisku. We wrześniu 1939 r. w niektórych ”Karasiach” zamontowano nowe k.m. PWU FK wz. 37 kal. 7,92 mm. Udźwig bomb- 700 kg.
Wyposażenie radiostacja pokładowa N-1 UL typ Philips seria 1, aparat fotograficzny KW 18×24, F30 lub KW 18×24, F70 oraz ręczny KR 10×12 F16,5′, rakietnica sygnałowa Perkun wz. 36 kal. 35 mm; race oświetlające Holt, instalacja elektryczna, instalacja tlenowa Siebe Gorman lub FMPV oraz gaśnice automatyczne Salva A i Salwa RA.

Silnik:

gwiazdowy:
PZL-23/I– Bristol ”Pegasus IIM2” o mocy nominalnej 420-442 kW (570-600 KM) i maksymalnej 471-493 kW (640-670 KM);
PZL-23A– Skoda lub PZL WS ”Pegaz IIM2” o mocy nominalnej 420-442 kW (570-600 KM) i maksymalnej 471-493 kW (640-670 KM);
PZL-23B– PZL-WS ”Pegaz 8A” o mocy nominalnej 478-500 kW (650-680 KM) i maksymalnej 508-530 kW (690-720 KM) (wg [1], natomiast wg [3]- o mocy 504-522 kW (685-710 KM));

Dane techniczne PZL-23A (wg [1]):
Rozpiętość- 13,95 m, długość- 9,682 m, wysokość- 3,3 m, powierzchnia nośna- 26,8 m2.
Masa własna- (wg [2]- 1928) kg, masa użyteczna- (wg [2]- 885-1500) kg, masa całkowita- (wg [2]- 2813-3428) kg.
Prędkość max- 304 km/h, prędkość przelotowa- (wg [2]- 220-240) km/h, prędkość min.- 110 km/h, wznoszenie- (wg [2]- 6,5) m/s, pułap- 5800 (wg [2]- 3000) m, zasięg- 1300 km.

Dane techniczne PZL-23B (wg [1]):
Rozpiętość- 13,95 m, długość- 9,682 m, wysokość- 3,3 m, powierzchnia nośna- 26,8 m2.
Masa własna- 1928-1980 kg, masa użyteczna- 885-1546 (wg [2] i [3]- 913-1546) kg, masa całkowita- 2813-3526 (wg [3]- 2893-3525) kg.
Prędkość max- 319 km/h, prędkość przelotowa- (wg [2] i [3] 270) km/h, prędkość min.- 110 km/h, wznoszenie- (wg [2] i [3]- 6,7) m/s, czas wznoszenia na 1 000 m- 2’25”, pułap- 7300 m, zasięg- 1020 (wg [2] i [3]- 1260) km, zasięg max- 1455 km, czas lotu max- 6 h 30′.

No Comments so far

Jump into a conversation

No Comments Yet!

You can be the one to start a conversation.

<